İktisadi İşletme Nasıl Kurulur | Vakıf ve Dernek Ticari İşletmesi

Dernekler gelir elde etmek amacıyla ticari faaliyette bulunabilir ve iktisadi işletme açılışı gerçekleştirebilir. İktisadi işletme açılışı yapmak için dernek tüzüğünde, derneğin iktisadi işletme açabileceğine dair madde bulunmalıdır. Böyle bir madde bulunmadığı taktirde, genel kurul yapılıp tüzük değişikliğine gidilerek, iktisadi işletme kurulabileceğine dair madde eklenir. Akabinde yönetim kurulunca derneğin iktisadi işletme kuracağına dair karar alınır. Bu kararda iktisadi işletmenin unvanı, açık adresi, sermayesi, temsilcileri, yetkilileri, yetkililerin uyrukları ve ev adresleri, işletme konusu açıkça belirtilmelidir. Bu yazımızda vakıf ya da dernek iktisadi işletmesi kurmak ve bu işletmenin vergi mükellefiyeti konusunda tüm detaylara değinelim.

İktisadi işletme; dernekler ya da vakıflara ait olup, anonim, limited ve kooperatif gibi işletmeler dışında kalan, zirai, sınai ve hizmet sunan işletmelere verilen isimdir. İktisadi işletmeler ticari faaliyetleri sonucunda tacir unvanı kazanmaz. Tacir olan derneğin kendisidir. Yani borçlarından ya da alacaklarından dolayı, iktisadi işletme, sadece kendi varlığı değil, dernek mal varlığı da sorumludur.

Elif KARATAŞ İdari Danışmanlık Hizmetleri olarak; dernek iktisadi işletmesi kuruluş işlemleri, ticari sicil kaydı, dernek muhasebesi ve hukuki alanlarda yanınızda yer almaktayız. Alanında uzman olan profesyonellerle, tüm hizmetleri tek bir çatı altında toplayıp, sizler için bürokratik süreci hızlandırıyoruz.

Dernek iktisadi İşletmesi

Sürekli gelir getirici faaliyetleri bulunan dernekler Kurumlar Vergisi mükellefi olurlar. Dernekler düzenledikleri yardım gecesi, konser, tiyatro ya da kermes gibi etkinlikler dolayısıyla vergi kanununa tabi değildir. Ancak bu gelir getirici faaliyetler düzenli hale geldiğinde, iktisadi işletme kurulması ve mükellefiyetin başlatılması zorunludur.

Yönetim kurulu tarafından iktisadi işletme kurulması yönün alınan karar ile Ticari Sicil kaydı için, ticaret odasına başvuruda bulunulur.

İktisadi İşletme Kurmak İçin Gerekli Evraklar

• Yönetim kurulu tarafından alınmış olan noter onaylı karar örneği
• Derneğin faaliyette olduğuna dair ve kuruluşuna izin verildiğine dair valilikten alınacak faaliyet belgesi.
• Noter onaylı dernek tüzüğünün son hali..
• iktisadi işletme kuruluşu yönünde karar alan yönetim kurulu üyelerinin görev süresinin bitmediği ya da bitmeye yakın olmadığını gösteren, noter onaylı son genel kurul toplantısı kararı.
• İşletme temsilcilerinin noter onaylı imza beyannamesi, kimlik fotokopisi ve ikamet adresi bilgileri.
• Oda kayıt beyannamesi

Yukarıda istenilen belgelere ilaveten, bulunduğunuz ilin, sanayi ve ticaret odası tarafından ek evrak talebinde bulunulabilir. Ticari sicil memuru verilen evrakları inceler ve işletmenin tescilini gerçekleştirir. Yukarıdaki evrakların bir nüshası da, ticaret sicil memuru tarafından, iktisadi işletmenin bulunduğu yerin vergi dairesine intikal ettirilir. Bununlar birlikte derneğin, vergi dairesine işe başlangıç bildiriminde bulunmaları gerekmemektir. İşe başlangıcın bildirim yükümlülüğü, tamamen sicil memuruna aittir.

Yukarıda yer alan işlemler için mutlaka dernek muhasebesi alanında uzman olan bir danışmanlık firması ile çalışmalısınız. Dernek iktisadi işletmesi Vergi Usul Kanununa tabi olduğu kadar, dernekler yönetmeliği, sosyal güvenlik kanunu, ticaret kanunu ve dernekler hukukuna da tabidir. EK Danışmanlık Hizmetleri tarafından tüm bu hizmetler, tek bir çatı altında toplanmıştır. Alanında uzman olan ekip arkadaşlarımız ile tüm süreçlerde yanınızda yer almaktayız.

İktisadi İşletme Vergileri

Dernek iktisadi işletmelerinde bilanço usulüne göre kayıt tutulur. Bu işletmelerin kurumlar vergisi mükellefiyeti açısından herhangi bir muafiyeti yoktur. Burada amaç, ticari faaliyet gösteren tacirler ile dernekler arasında haksız rekabetin olmasının önüne geçmektir. Derneklerin ödemesi gereken vergi ve harçlar:

• Her ay ödenecek olan KDV
• 3 ayda bir ödenen geçici vergi
• Üç ayda bir ödenen Muhtasar Vergisi
• Yılda bir kez ödenen Kurumlar Vergisi
• Aylık ödenen muhasebe ücreti
• Yılda bir kez ödenen Defter Tasdik Ücreti

İktisadi İşletmenin Kazancının Derneğe Aktarılması

İşletme kar ettiğinde, gerekli vergi kesintileri yapıldıktan sonra derneğe kar payı aktarımı yapılabilir. Dernek Yönetim Kurulu üyelerine kar payı aktarımı yapılmaz. İktisadi işletmeden derneğe yapılan her tür nakit aktarımı kar payı olarak kabul edilir. İktisadi işletme derneğe bağış yapamaz, borç veremez ve stopaj ödemesi gereklidir.

Kar payı aktarımında alt veya üst limit yoktur. İşletmenin elde ettiği karın tamamı derneğe aktarılabilir. Yönetim Kurulu kararına bağlı olarak karın belirli bir oranı yedek akçe olarak işletmede de tutulabilir, bir kısmı derneğe aktarılabilir veya belirli bir yıl hiç kar payı aktarımı yapılmadan işletme hesabında yatırım payı olarak tutulabilir. Kar payı ile ilgili aktarım veya yatırım kararı Yönetim Kurulu tarafından alınır.

Derneğin İktisadi İşletme ile Ticareti

Yasal prosedürler çerçevesinde derneğin hizmet ya da mal alımı yapması mümkündür. Alınacak olan hizmet ya da malın piyasa şartlarına göre uygun olması gerekir. Eğer arada çok yüksek fark var ise, bunun için transfer fiyatlandırması olarak anılan vergilendirme yapılır. Örneğin; dernek kendisine ait olan bir matbaadan 100 TL’ye alınacak bir hizmeti 50 TL’ye satın alıyorsa, aradaki 50 TL’lik fark için transfer fiyatlandırması olduğuna hükmedilir ve fark için vergi uygulanır. Buradaki amaç genellikle, yüksek fiyatlı alımlarda ya da düşük fiyatlı alımlarda usulsüzlüğün önüne geçmektir.

İktisadi İşletmenin Kapatılması

İktisadi işletmenin kapatılması yönetim kurulunca alınacak olan karar ile başlatılır. İşletmenin kuruluşu gibi, tasfiyesi de tescile tabidir. Yönetim kurulu tarafından alınan karar ticaret siciliyle tescil ettirilir ve işletme 1 yıllık tasfiye sürecine girer.

Ticaret Sicil Gazetesi’nde birer hafta arayla 3 kere işletmenin tasfiye edileceği yayınlanır. 1 yıl içinde tüm borç, alacak ve vergiler ödenir. Sürenin sonunda YK işletmenin tasfiye edildiğini ilan eden yeni bir karar alır. Bu karardan sonra vergi dairesine gidilerek gerekli kapatma işlemleri gerçekleştirilir.

”Dernek iktisadi işletmesi nasıl kurulur” başlıklı yazımızın sonuna geldik. İktisadi işletme kuruluşu, defter tutulması ve bürokratik işlemlerin tamamlanması gibi tüm süreçlerde bizden destek alabilirsiniz. Tüm dernek yönetim süreçleri ile ilgili hizmet veriyor olmamız nedeniyle, tek bir firmadan hizmet almanız daha hızlı ve güvenli hareket etmenizi sağlayacaktır.